Alper Gezeravcı, 9 Ocak günü 00:49’da Falcon 9 roketiyle uzaya fırlatılarak Türkiye’nin ilk astronotu unvanını kazandı. Haberimizi hazırladığımız sırada Uluslararası Uzay İstasyonu’yla buluşma yolunda ilerliyor. Toplamda 13 farklı deney gerçekleştirecek olan Gezeravcı’nın deneylerine dair detaylar ve uzaydaki ilk izlenimleri merak konusu.
Gezeravcı’nın gerçekleştireceği deneyler, önceden yapılan bir çağrı sonucu çeşitli akademisyenlerin ve araştırmacıların teklifleri üzerine seçildi. Türkiye Uzay Ajansı ve TÜBİTAK Uzay uzmanları, bilimsel katkı, değer, maliyet, takvim, yapılabilirlik ve Uzay İstasyonu’nun altyapısına uygunluk gibi kriterleri gözeterek 13 deneyi seçti.
Alper Gezeravcı’nın Yapacağı 13 Deney
1. UYNA – Uzay İçin Yeni Nesil Alaşımlar
Bu deney, yüksek sıcaklıklara dayanıklı uzay alaşımları geliştirmeyi amaçlar. Bu hedefe ulaşabilmek için, deney materyallerin ergitme ve katılaşma süreçlerinde yerçekimsiz ortamın nasıl bir etki yarattığını inceleyecektir. Bu çalışma, uzaydaki aşırı şartlara uygun malzemelerin tasarımını anlamak ve gelecekteki uzay misyonları için dayanıklı alaşımlar üretebilmek adına önemli bir adım olacaktır.
2. gMETAL – Katı Fazdaki Parçacıkların Akışkan İçindeki Dinamiği
Kimyasal tepkime olmayan koşullarda katı parçacıkların akışkanlar içindeki dinamiklerini inceleyerek uzay araçlarının itki sistemlerini geliştirmek.
3. UzMAn – Uzay Görevleri için Mikroalgal Yaşam Destek Üniteleri
Zorlu koşullara adapte olan mikroalg türlerinin, yerçekimsiz ortamda büyüme, dayanıklılık ve yaşam destek sistemleri için CO2 yakalama ve O2 üretim özelliklerini incelemek.
4.EXTREMOPHYTE – Ekstrem Halofit Schrenkiella Parvula’nın Tuz Stresine Yanıtları
Thaliana ve S. Parvula bitkilerinin yüksek tuzluluğa karşı gösterdiği toleransın mikro yerçekimiyle etkileşimini inceleyerek, Ay ve Mars toprağı gibi yerlerde bitki yetiştirme potansiyelini araştırmak.
5. METABOLOM – Astronotların Metabolom/Transkriptomlarındaki Değişimler
Uzay görevlerinde astronotların düşük yerçekimi, uzay radyasyonu, değişen fiziksel aktivite gibi etkenlere bağlı fizyolojik ve biyokimyasal değişimleri analiz etmek.
6. MİYELOİD – Radyasyona Maruz Kalmanın Miyeloid-Kökenli Baskılayıcı Hücrelere Etkisi
Kanser benzeri kronik inflamasyon durumlarında radyasyonun miyeloid kökenli baskılayıcı hücrelere etkilerini incelemek.
7. MESSAGE – Yerçekimsiz Ortamdan Etkilenen Genler
Yerçekimsiz ortamdan etkilenen ve işlevi henüz bilinmeyen genleri belirlemek, bağışıklık hücrelerinin uzay ortamından etkilenip etkilenmediğini tespit etmek.
8. ALGALSPACE – Antarktika ve Ilıman Mikroalg Yetiştiriciliği
Mikroalglerin uzay, Antarktika ve ılıman bölgelerdeki büyüme verilerini karşılaştırarak uzayda kullanımları için veri sağlamak.
9. CRISPR-GEM – Mikro Yerçekimi Altında Bitkilerde CRISPR Gen Düzenleme
Uzayda yetiştirilecek bitkilerin mikro yerçekimi stresine karşı genetik düzenlemelerini incelemek ve CRISPR gibi tekniklerin verimliliğini ölçmek.
10. PRANET – Propolisin Anti bakteriyel Etkisi
Propolisin, mikro yerçekimli ortamda bakteriler üzerindeki antimikrobiyal etkilerini inceleyen bir deneydir.
11. VOKALKORD – Uzayda Yaşamaya Karşı Oluşan Hayati Tepkimelerin Ses Frekanslarıyla Tespiti
Solunum sistemi içerisinde insan sesinde meydana gelen frekans değişimlerinden rahatsızlıkları tespit etmek ve yerçekimsiz ortamın ses frekansları üzerindeki etkilerini araştırmak.
12. OKSİJEN SATURASYONU – Yapay Zeka Desteği İle Solunum Sistemi Analizi
Yapay zeka destekli solunum sistemi analiziyle mikro yerçekiminin solunum sistemine etkilerini ve neden olduğu rahatsızlıkları tanımlamak.
13. MİYOKA – Mikro Yerçekimi Ortamında Kurşunsuz Lehimleme Araştırması
Uzay İstasyonu’nda mikro yerçekiminde kurşunsuz lehimlemenin elektronik devre kartları üzerindeki etkilerini araştırmak.
9 Ocak’ta Falcon 9 roketiyle uzaya fırlatılan Türk astronot Alper Gezeravcı, Uluslararası Uzay İstasyonu’yla buluşmak üzere ilerliyor. Uzayda gerçekleştireceği 13 deneyin seçimi, bilimsel katkı, maliyet, uygunluk gibi kriterlerle göre yapıldı. Deneyler arasında yeni nesil uzay alaşımları, mikroalglerin yaşam destek sistemleri için kullanımı, bitkilerde gen düzenleme, metabolik değişimlerin analizi gibi çeşitli konular yer alıyor. Bu deneylerle, uzayda insanlığın sınırlarını genişletmeye yönelik önemli bilimsel veriler elde edilmesi hedefleniyor. Umuyoruz ki Alper Gezeravcı’nın bu deneyleri, uzayda insanlığın bilimsel anlamdaki sınırlarını genişletmeye katkı sağlayacaktır. Siz bu projeyle ilgili neler düşünüyorsunuz, yorumlarda buluşalım!
Gündemde olan bir konuyu böyle kısa ve öz bir şekilde açıklamışsınız. Yapılacak deneyleri maddeler halinde belirtip açıklamanız da anlaşılır bir hale gelmiş.